Oman to wyjątkowy kraj. W końcu przyszedł ten czas, aby Wam powiedzieć co i jak robić z tym całym pięknym Omanem. Przed Wami prawdopodobnie jeden z najbardziej kompleksowych wpisów praktycznych i informacyjnych o tym zacnym kraju, jak i w ogóle na tym blogu.

Dla wszystkich, którzy postanawiają obrać ten kierunek, powiem tak — dobra decyzja! Przede wszystkim muszę jeszcze raz podkreślić, że Oman jest przepięknym krajem — i o dziwo — mimo, że w teorii to jedno z niewielu państw na świecie, w którym nie rośnie żaden las, to pomimo tego, jest krajem bardzo zróżnicowanym krajobrazowo. Nawet ja się tego nie spodziewałam.

Niesamowity, wręcz kosmiczny krajobraz to jedno. A jeszcze bardziej fantastyczna i jeszcze niezepsuta masową turystyką kultura i tradycja to drugie. Ale wszystko się zmienia, ciągle. Łapcie motto i zaczynajmy!

Śpieszmy się zwiedzać Oman. Tak szybko przybędą tu inni turyści. 

TRANSPORT

Jeśli chodzi o podróż do Omanu to raczej znaczna większość wybiera drogę lotniczą. Lotów bezpośrednich z Polski niestety nie ma (choć można poszukać wśród czarterów, Oman staje się coraz popularniejszym kierunkiem dla biur podróży i na pewno listy z wolnymi miejscami w czarterach mogą się pojawić). Z przesiadką do Maskatu z Polski polecimy już od około 1600 zł (w dwie strony).

Do Omanu można też dostać się autobusem z Dubaju. Do Dubaju tanio dolecimy niskobudżetowym WizzAir z Katowic (ceny od 400 zł tam i spowrotem) lub FlyDubai z Krakowa (ceny od 400 zł w jedną stronę). Pomiędzy Dubajem a Muskatem jeżdżą dwaj przewoźnicy, omański Mwasalat i dubajski Al Khanjry. Trasa trwa około 6 godzin.

Pierwszy przewoźnik nie sprzedaje biletów online, bilet w jedną stronę kosztuje 5 OMR (około 50 zł). Autobusy kursują 3 razy dziennie. Z Dubaju autobus odjeżdża o 7:30, 15:30 i 23:00. Z Maskatu zaś o 6:20, 15:20 i 23:20. W Maskacie busy zatrzymują się na dworcu Ruwi.

Drugi przewoźnik oferuje sprzedaż biletów online w cenie 55 AED od osoby (około 56 zł). Prowadzi usługi jedynie na tej trasie, a jego autobusy kursują dwa razy dziennie, o 7:00 i o 15:00 z Dubaju, a o 6:00 i 15:00 z Maskatu.

Droga pomiędzy Birkat Al Mouz i Nizwą

Jak to jest z tymi drogami w Omanie?

Stan większości dróg w Omanie określiłabym na dobry. Autostrady są niesamowite, trochę gorzej prezentują się drogi drugo- i trzecio-rzędne. Te ostatnie są zazwyczaj drogami szutrowymi. Z resztą, droga szutrowa w Omanie to wcale nie taka rzadka i zła sprawa. Nie zaznać szutrówki w Omanie, to tak, jakby tam w ogóle nie być.

Zasady ruchu drogowego są proste. Jeździmy po prawej stronie (choć kontakt elektryczny mamy brytyjski!), nie używamy telefonów, uważamy na wielbłądy, zapinamy pasy, nie jedziemy do wody jeśli widzimy rwące wadi (dają za to duże mandaty; pełną listę wysokości mandatów znajdziecie TUTAJ). W miastach ograniczenia prędkości wynoszą pomiędzy 40 a 80 km/h. Poza miastami możemy jechać 90 km/h, a na autostradach 120 km/h. Wg prawa by kierować wynajętym pojazdem w jedynym kraju na o, powinno się posiadać międzynarodowe prawo jazdy. Zatem takie prawo jazdy ze sobą trzeba mieć, kiedy chcemy wypożyczyć auto.

Kierowcy w Omanie są trochę szaleni, lubią przekraczać prędkość, wyprzedzać na ciągłej, czy na trzeciego, czy ogólnie wykonywać jakieś niespodziewane ruchy. Dużo w tym chojraczenia, a mało umiejętności. Oman długo był wysoko w rankingach najniebezpieczniejszych państw na drogach, ale na szczęście powoli się to zmienia. Zaczęto dość sowicie rozdawać mandaty za przekraczanie prędkości (nawet ja dostałam jeden), w wielu miejscach zamontowane są radary, a policja faktycznie zaczyna się przyczepiać, jak ktoś robi coś wbrew zasadom.

Choć wciąż mandat za przekroczenie prędkości do 35 km/h kosztuje tyle samo, co trzy paczki mini-snickersów, czyli 10 OMR. Z obserwacji wiem, że nic tak nie zbija prędkości jak horrendalne stawki mandatów.

KIEDY JECHAĆ DO OMANU?

No właśnie! Kiedy? Ogólnie w Omanie jest zawsze ciepło i zawsze słonecznie. Tak jest w teorii, ale w praktyce zakres temperatur z jakimi się można tam spotkać oscyluje od 0 do 50 stopni Celsjusza. Nie są to żarty.

Wrzucając Oman do jednego worka z podpisem „tu jest tylko gorąc” i pielęgnowanie tej postawy w sobie może nas przyprawić o porządne wymrożenie pupy. Owszem, można się usmażyć i dostać udaru, ale można też dosłownie zamarzać. Kwestia tego w jaki rejon i o jakiej porze się wybieramy.

Wadi Shab

Pamiętajmy, że Oman to nie tylko plaża. To także pustynia, a pustynia ma to do siebie, że w dzień jest gorączka, a nocą chłód. To także góry, a w górach jest zawsze kilka stopni chłodniej.

Zróżnicowanie jest dość spore, dlatego polecam to przeczytać zanim wybierzemy swój czas na Oman.

Nie wiem jak wy, ale ja, nawet jak już wiem, kiedy chcę jechać i po co, to i tak zawsze potem pojawia mi się najbardziej nurtujące mnie pytanie. Przy każdym wyjeździe. A póki nie dostanę odpowiedzi na to pytanie, póki nie przygotuję listy to odczuwam dziwny stres.

„Co spakować do Omanu?”

Pierwsza nurtująca rzecz — nurtująca szczególnie dla kobiet — co w Omanie można/wypada nosić? Jakie są restrykcje odnośnie ubioru? W czym jest wygodnie? Co prawda wiem, że moi towarzysze podróży już mi nigdy nie uwierzą w kwestii odzienia, szczególnie, kiedy powiem, że „klapki wystarczą”, ale może wy mi uwierzycie.

Jeśli chodzi o panie, to jako, że jest to kraj muzułmański w miejscach publicznych należy się okrywać, a przynajmniej ramiona i kolana. Suma sumarum jest to też praktyczniejsze ze względu na możliwe oparzenia. Na publicznych plażach, w miejscach, w których są inni, te zasady się tyczą również strojów kąpielowych, czyli nie ma latania w bikini. Panowie też nie powinni nosić slipek, a bokserki. Aczkolwiek widziałam panie w normalnych strojach kąpielowych, nikt ich nie upominał (choć jest to ewidentny brak szacunku lub niewiedza), ale dużo mężczyzn patrzyło się na nie jak na mięso.

Lecz Oman to Oman — wszystko jest inshallah i nikt tu raczej o nic nie ma spiny (no chyba, że jesteście akurat wśród konserwatystów, czyli w rejonie Nizwy), więc nawet jak się zapomnicie, to raczej grzecznie zwrócą wam uwagę i tyle. Zasady zasadami, ale jak nikt nie patrzy to nawet Omańczycy ich nie przestrzegają. Spotkałam — i to nie raz — Omańczyków, którzy pili whisky czy sączyli jakieś inne drinki, a nawet takich, którzy ze swoimi żonami w strojach kąpielowych (!) robili imprezy przy plaży. Wiele zależy od człowieka i jego nastawienia, a dużo Omańczyków jest bardzo za myślą zachodnią. Inna kwestia jest taka, że turystów jednak traktuje się trochę z przymróżeniem oka.

Ale! Jedziemy tam, wiemy o zasadach ubioru, więc szanujmy to. Jak widzimy, że nie jesteśmy sami to starajmy się tych zasad przestrzegać.

No właśnie, będąc w temacie plastikowych butelek, torebek i ogólnie śmieci.

Oman niestety ma palący problem ze śmieciami.

Problem rośnie, momentami miałam wrażenie, że świadomość i przeciwdziałanie temu też, ale czasem się zawiodłam. Zdarzyło mi się dopłynąć na plażę (do której nie było żadnej drogi doprowadzonej), na której był ustawiony kosz na śmieci i wielka tablica z prośbą, by śmieci wrzucać do kosza. Wszystko pięknie, ale w kontenerze śmieci było tyle, co kot napłakał, a wszystkie śmieci porozwalane dookoła.

To samo tyczy się pustyni i innych miejsc. Weźmy pod lupę słynną destynację jaką jest Wahiba Sands. To jeden wielki śmietnik, a także momentami mogiła dla zwierząt. Zapach rozkładających się zwłok w tym upale przyprawiał o mdłości. I wszędzie kawałki rozbitego szkła, walające się worki. Okropność.

Okej, widziałam dużo większe śmietniska we Wschodniej Azji. Tam to był dramat na naprawdę olbrzymią skalę. Tu ten problem dopiero zaczyna kiełkować, ale można temu przeciwdziałać.

kosze na śmieci na popularnych miejscach kempingowych to jeszcze niestety rzadkość

Ale czemu o tym mówię? Bo Omańczycy mają tendencję do naśladowania Zachodu. Jeśli tam będziecie dajcie dobry przykład, a inni pójdą za wami. Tysiące reklamówek w sklepie? Weźcie torbę lnianą, zobaczycie, że ludzie będą się przyglądać, a później jakieś jednostki też zainteresują się tematem. Jesteście na plaży i widzicie walające się puste butelki? Zacznijcie je zbierać, zagadajcie do innych by pomogli, a zobaczycie, co niesamowitego się stanie. Nawet jeśli Omańczycy będą początkowo niepewni, to wiedzcie, że wszyscy są bardzo uczynni i nie odmówią prośbie o pomoc.

Oczywiście, nie zmienicie wszystkiego i na pewno nie od razu. Ale każda mała rzecz, każdy gest w dobrą stronę cieszy, i was, i tych, co tam mieszkają, i tych, którzy przybędą tam po was i nie zastaną śmietniska.

Takie małe save the planet w zamyśle myśl globalnie, działaj lokalnie.

NOCLEGI

Ogólnie jest tak, że Oman nie jest dobrym krajem na budżetowe podróże, ale nie ukrywajmy, Polak potrafi, zawsze. W Omanie nie ma czegoś takiego jak hostel. Czasem trafi się na guesthouse, ale nie jest to jeszcze zbyt popularne. Airbnb dopiero raczkuje, ale widzę, że pojawia się coraz więcej ofert. Jeszcze jakiś czas temu, jak sprawdzałam, nie było tam niemal nic. Teraz? Widzę 300+ ofert! Społeczność na Couchsurfingu też powoli rośnie. Trzeba wziąć pod uwagę jedno Oman bardzo dynamicznie się rozwija pod turystykę i ilość obiektów obsługujących turystów będzie rosła.

Najtańszy nocleg o jakim słyszałam to 7 OMR (około 70 zł) za noc od osoby. Jednak przeglądając oferty to rozstrzał cenowy jest naprawdę olbrzymi. Wiem, że bardzo drogie jest nocowanie w pustynnych campach. Taka przyjemność średnio kosztuje około 50 OMR (około 500 zł), za noc od osoby.

No właśnie, dość drogo. Ale jest na to fantastyczne rozwiązanie! Kemping na własnych warunkach. Zawsze i wszędzie!

Z porad jakie mogę dać na podbijanie Omanu swoim namiotem to aby wyposażyć się w grubą i miękką karimatę lub gąbkę, może nawet materac. Podłoże jest bardziej niż często mocno kamieniste, więc warto mieć coś wygodnego pod dupskiem. Oczywiście namiot musi być wolnostojący. Taki, który trzyma się tylko na śledziach można wsadzić sobie w pupę, bo śledzia (dla odmiany) nigdzie nie wsadzicie. Takie fajne, składane gąbki, które służą jako materace można nabyć w Lulu za jakieś 6 OMR (60 zł). Może uda się wam znaleźć coś podobnego taniej, ale wiem, że to będą najlepiej zainwestowane pieniądze w waszym życiu.

Z uwagi na skorpiony (i to, że lubią chodzić przy ściankach) zalecam jednak spanie w zamkniętym namiocie i unikanie spania pod gołym niebem.

Ładne miejsca na rozbicie namiotu mogłabym Wam polecać dość długo, ale chciałabym wyróżnić 5 z nich. Jedno, ukryte, koło rezerwatu żółwi w Ras Al Jinz (22°25’38.4″N 59°50’12.1″E). Drugie, przy jednej z najpiękniejszych plaż, jakie widziałam, niedaleko Ras Madrakah (18°59’18.5″N 57°49’11.2″E). Do tych wyżej wymienionych dojedziecie jedynie autem 4WD. Z takich bardziej popularnych, do których da się dojechać normalnym autem, to White Beach, koło Fins, ten punkt nawet oznaczony jest na mapie jako kemping (22°53’30.3″N 59°13’20.0″E), Bandar Al Khairan (23°30’49.2″N 58°44’34.6″E) i przy wjeździe na offroad do Wadi Awf (23°10’02.9″N 57°24’53.3″E), tam obudzicie się z przepięknym widokiem (na to miejsce dojedziecie zwykłym autem od strony Al Hamry, ale już nie wjedziecie w wadi – tzn. wjechać możecie, jasne, ale wpakujecie się w tzw. gufno).

Jedna z pierwszych rzeczy, które urzekła mnie w Omanie, która dosłownie uderzyła we mnie, było piękno przyrody jaka jest w około. Nie była to jednak przyroda jaką znałam do tej pory. A przynajmniej nie do końca. Jestem osobą, która kocha Północ i kocham tą Północ całą sobą. Kocham wychłodzone kilometry pustkowia, melancholijne wiatry, mgły i chmury w szarych barwach. Widziałam też sielankowe krajobrazy południowych krain.

I w Omanie jest takie dziwne połączenie, tej północnej, surowej melancholii pustkowia, ale wszystko otulone jest ciepłą barwą. I szczyptą obłędnego turkusu, przybliżającego nas do pojęcia raju.

ATRAKCJE OMANU

Piękna jest tutaj całe mnóstwo i nawet mi ciężko ustanowić jakikolwiek ranking najwspanialszych miejsc czy doświadczeń. Ale ponieważ byłam — jak mi się zdaje — dostatecznie długo i trochę tego Omanu zobaczyłam by zabierać głos, więc postanowiłam przygotować małą listę, 10 rzeczy, które trzeba zobaczyć w Omanie. Być może komuś (szczególnie z podobnymi upodobaniami) się przyda przy planowaniu swojego pobytu w tym zacnym kraju. A (może) wiecie, uwielbiam listy.

Dodam, że osoby, które nie są w stanie same ogarnąć niektórych miejsc (via ferraty, trudnodostępne wadi, Snake Gorge itd.), gdzie potrzebny jest sprzęt, dobra orientacja w tymże terenie zachęcam do kontaktowania się z lokalnymi przewodnikami. Ja od siebie mogę polecić Alego z bloga OmanTripper. Sama korzystałam z jego rad i wskazówek, a potem tak wyszło, że udało się spotkać i bardzo wiele Omanu zobaczyłam dzięki niemu. Jest to moja zaufana osoba i wiem, że nawet jeśli sam nie będzie w stanie czegoś zrobić to poleci osoby, które na tym się świetnie znają.

TRASA

Wiadomo, każdy ma swoje pomysły to jak, gdzie jechać i co zobaczyć. Sama z jednej strony uwielbiam to robić, bo zazwyczaj odkrywam też kolejne miejsca po drodze. Z drugiej (często) bardzo mi się nie chce tego robić, nie mam siły, czy czasu.

Dla tych, którzy nie lubią, nie chcą lub nie potrafią szykować trasy, albo po prostu poszukują jakiejś miłej ściągawki — moi Drodzy — dziś Gwiazdka przyszła do Was szybciej. Oto dwa gotowe plany trasy na roadtrip po Omanie! Podziękować mi możecie w komentarzach.

PLAN KRÓTKI

Plan krótki wcale nie jest taki krótki, ma nieco ponad 1000 km. By nacieszyć się tą trasą polecałabym robić to na 2 tygodnie. Można też ją rozbudować, bo po drodze jeszcze kilka ładnych rzeczy jest, jak Sur, Wadi Tiwi, Jabal Akhdar i wiele innych. Ale ci, co mają mniej czasu mogliby też uwinąć się w tydzień. Choć ostrzegam, że to wersja bardzo combo, tylko dla wytrwałych.

3 DZIEŃ
Z rana piękna plaża i żółwiki, potem jazda na Wadi Bani Khalid, tam piękny relaks, pływanie i te sprawy. Na noc zajechanie na jakiś przyjemny camp na Wahiba Sands. Endżojowanie zachodu i wschodu słońca na pustyni.

4 DZIEŃ
W Sinaw można spróbować wyhaczyć jakiś wyścig, trening wielbłądów lub targ rybny (a może nawet i kozi, jeśli odpowiedni dzień i czas), jak nie, to w sumie można olać (ale nie trzeba). Z Sinaw pojechać do Birkat Al Mouz, tam polecam sobie pozwiedzać te ruiny, połazić po gaju, podjechać lub podejść na punkt widokowy na ruiny i gaj palmowy (najlepiej o zachodzie).

5 DZIEŃ
Jeśli magicznym sposobem tego piątego dnia trafia się piątek to koniecznie — Targ Kóz w Nizwie! Jeśli nie, to ciśnij na Jabal Shams. Nie zahaczaj jedynie o punkty widokowe (są dostępne bez żadnego łażenia). Idź tam na Balcony Walk albo choć kawałek w kierunku szczytu, warto.

6 DZIEŃ
Jeśli masz auto 4WD to warto przejechać sobie przez Wadi Awf. Po drodze jest malownicza, górska wioska Bilad Sayt. Ale to cała ta trasa dostarcza super wrażeń, serio. Droga kończy się w Rustak, a stamtąd już tylko 1,5 h do stolicy. Lecz jeśli nie masz auta z napędem na 4 koła — to borze szumiący — nie jedź tamtędy! Wtedy niestety musisz wrócić do Muskatu przez Nizwę.

ZWIERZAKI

Oman? Myślisz pustynia. Na pustyni na pierwszy rzut oka nic nie ma. Bezkresy tych pustkowi jednak są dużo bogatsze w zwierzaki niż możecie sobie to wyobrazić. Ląd to jedno, ale pod wodą toczy się niesamowite bogate życie. Ludzie jeżdżą na drugi koniec świata by nurkować z rekinami wielorybimi albo żółwiami. W wodach Omanu tej zwierzyny jest całe mnóstwo. Sama aż zdziwiłam się jak Oman, jego góry, gaje palmowe, kaniony, pustynie i wybrzeża wypełnione są przeróżną fauną.

JAK ŻYĆ?

Coś, czego bardzo mi brakuje po powrocie do Europy to świeże – tak prawdziwie świeże i ekologiczne – warzywa i owoce. Nie jakieś wypchane chemią i polerowane woskiem, ale pyszne i pachnące. Zapachy, które unosiły się na targowiskach w sekcjach z warzywami i owocami były niesamowite, można było stać i wdychać. Serio. Oczywiście nie wszystko i nie wszędzie jest tu naturalne i ekologiczne, ale dużo łatwiej trafić. Z tutejszego warzywniaka potrafiłam wyjść z 3 kilogramowym workiem pysznych, świeżych mango i płaciłam za to 1 riala.

O ile nie damy się oszukać (tak, bo czasem jak widać, że turysta to cena szybuje w górę) to za większość warzyw i owoców zapłacimy niewiele. Kupując je jednak trzeba uważać, bo przez ciepły klimat potrafią się bardzo szybko psuć i gnić. Jeśli jednak nie zamierzamy się stołować w knajpkach to niskim kosztem można zakupić pyszne składniki i gotować sobie samemu.

Oman jako tako nie ma swojej mocno typowo omańskiej kuchni.

W dawnych dziejach terytorium i wpływy sułtanatu były dużo rozleglejsze, obszar jego sięgał aż Zanzibaru, Etiopii, a jego położenie było niesamowicie istotne w szlakach handlowych — zarówno lądowych (szlak kadzidlany), jak i morskich. Tu z wielką siłą napływały inne ludy i kultury. To tu napijemy się kawy niczym w Etiopii, to tu zjemy dania typowe dla Jemenu, czy kupimy przepyszny ryż z Indii. Oman miał wpływy i wpływom też ulegał — również tym kulinarnym. Obecnie większość tutejszych knajpek to dziwne połączenia kuchni zachodniej z kuchnią hinduską, pakistańską czy jemeńską — ale co ciekawe, mimo, że dania same w sobie nie są typowo omańskie, będą opatrzone arabską nazwą.

Większość z dań opiera się na talerzu usłanym ryżem z kawałkami mięsa (oczywiście oprócz wieprzowiny). Więc jeśli ktoś jest smakoszem, ostrzegam, nie spodziewajcie się fajerwerków po omańskiej kuchni.

JAK SIĘ ZACHOWAĆ?

Jeśli nie będziecie zachowywać się jak zgredy i odludki to prawdopodobnie ktoś was zaprosi na kawę lub herbatę czy jakiś pikniczek, ot tak, nawet z ulicy. Pewnie zaprosi was nawet jakbyście zachowywali się jak zgredy. I nie będzie to nic dziwnego, jest to bardzo omańskie i jest wyrazem olbrzymiej gościnności. Ugoszczą ciebie, twoją rodzinę, poczęstują kawą, herbatą, a do tego pewnie dołożą jakieś daktyle albo inne słodkości. Ale znając Oman — raczej daktyle. Zrobią wszystko by cię ugościć i uszczęśliwić.

Będąc w takiej sytuacji jak czegoś nie wiesz — to pytaj i się nie krępuj, wszyscy uwielbiają tutaj mówić tu o obyczajach, tradycjach i tego typu rzeczach. No dobra, nie wszyscy, ale dużo osób.

Oczywiście Oman jako kraj muzułmański raczej przestrzega zasad z religią związanych (ale o tym za chwilę). Oprócz tego mamy też cały wachlarz małych lokalnych savoir-vivre.

typowe omańskie spotkanie z kawą i daktylami

Dla przykładu, podczas picia kawy, herbaty, najzwyklejszego ugoszczenia to normalne, że siada się w kręgu na podłodze, dywanie lub specjalnie wyłożonej macie. Najlepiej gdyby osobno siadały kobiety, osobno mężczyźni, ale nie zawsze są tak duże grona by się rozdzielać. Kobieta, która nie jest muzułmanką może w niektórych wypadkach usiąść z mężczyznami (przymyka się na to oko wśród ibadytów), jednak sama Omanka nigdy by tak nie usiadła (chyba że z najbliższą rodziną).

Zanim poda się kawę, herbatę czy jedzenie najpierw kładzie się folię (na której powinny spoczywać resztki jedzenia, nie powinno się z niej sprzątać, to co na nią spadnie, na niej powinno pozostać, zostanie sprzątnięta po posiłku).

Je się zazwyczaj rękoma, nie ma sztućców (chyba, że o nie poprosicie). Np. mięso urywa się ręką z większego kawałka, a potem miesza z ryżem i w dłoni lepi kulkę, którą podważa się kciukiem by trafić do buzi i nie rozsypać wszystkiego dookoła. Początkowo może się to wydawać nieco obleśne (zjadanie wymemłanego w ręce mięsa i ryżu), ale potem może odnajdziecie w tym jakiegoś ducha przyjemnej prostoty. Może zabrzmi to banalnie, ale jedzenie zjedzone rękoma smakuje lepiej. Ubrudzone ręce znaczą o tym, że się najadłeś, że jedzenie smakowało. Oczywiście to nie jest sposób w jaki musicie jeść. Jednak jest to lokalne i gospodarz bardzo się ucieszy, jak będziecie próbować robić to wg ich obyczajów.

Omańskie śniadanie, w centrum jeden z kilku rodzajów chlebka omańskiego

Zawsze wykłada się przy tym również miski z wodą by obmyć ręce lub filiżankę, w której się kawę (lub herbatę) piło.

W sumie kiedyś, przy okazji targu rybnego w Sinaw opisywałam już małe kawowe zwyczaje. Że siedząc w okręgu kawę podaje się dalej, tak by najpierw otrzymała ją ostatnia osoba. Oczywiście podaje i nalewa się wszystko prawą ręką. To gospodarz nalewa kawę, a jak chcesz dolewki to musisz podać mu filiżankę, jeśli zaś masz dość to potrząsasz filiżanką i ją odkładasz (bądź wkładasz do miski z wodą).

Zdobywca omańskich serc (i omańskich słodkości), Aleksander z bloga Tu i Tam

Jak już wcześniej pisałam, Omańczycy kochają pikniki, grille i wszelkiego rodzaju biwakowanie. Nieraz zobaczycie maty rozstawione tuż przy drodze, a tam całe rodziny, przyjęcia spotkania.

Z mniej przyjemnych to może zobaczycie gdzieś szczątki jakiejś kozy lub owcy, której skóra została po tamtejszym BBQ.

ILE KOSZTUJE OMAN?

Porozmawiajmy o tym, co jest zawsze najbardziej interesujące dla wszyskich, o pieniądzach. Jak się ma Oman do kosztów podróży? Ile trzeba wydać w Omanie? Zróbmy małe podsumowanie na koszty dla roadtripu w trzech opcjach, budżetowej, średniej i może nie tyle co luksusowej, co wygodnej. Załóżmy 1 tydzień podróży.

A co z ubiorem? No właśnie. W sumie sposób ubierania nie jest wyraźnie nakreślony przez Koran, jednak interpretuje się go w określony sposób. Wytyczne ubioru dla kobiet ponoć określa sura (24:31), która głosi:

„Powiedz wierzącym kobietom, żeby spuszczały skromnie swoje spojrzenia i strzegły swojej czystości; i żeby pokazywały jedynie te ozdoby, które są widoczne na zewnątrz; i żeby narzucały zasłony na piersi, i pokazywały swoje ozdoby jedynie swoim mężom lub ojcom (…)”

Jednak zwyczaj z zasłanianiem twarzy przez kobiety był znany i praktykowany na Bliskim Wschodzie dużo wcześniej, jeszcze przed islamizacją. Dlatego mówi się również o tym, że to nie tyle, co islam, co połączenie nakazów sury i tradycji regionu Bliskiego Wschodu nakazuje kobietom okrywanie się w takiej formie, a nie innej.

W Omanie kobiety noszą hidżab (okrycie głowy i dekoltu) oraz abaję (nakrycie wierzchnie). W niektórych regionach na twarz kobiety zakładają również maski, w zależności od ortodoksyjności danej rodziny i tradycji regionu.

Mówi się, że kobiety w Omanie ubierają się tylko na czarno. Jest to bujda. Owszem, rejony północnych wybrzeży, gdzie duże wpływy miał islam pochodzący z Arabii Saudyjskiej, tak na pustyni wciąż czuje się wpływy Afryki i można zobaczyć kobiety niesamowicie kolorowo ubrane, szczególnie wśród Beduinek.

Typowo ubrani Omańczycy w diszdasze i kummah

Jednak to co zwróci naszą uwagę to typowy omański strój u panów. Noszą oni diszdaszę, nazywaną również thawbem (diszdasza to lokalna nazwa dla thawbu) i charakterystyczną, zdobioną czapkę, czyli kummah. Kefija, czyli chusta znana nam bardziej jako arafatka, zawiązana w turban bądź opleciona agalem (sznurekiem dookoła) jest tu mniej popularna i bardziej typowa dla ZEA i północnego rejonu Zatoki Perskiej. Czasem można też dostrzec ozdobne pasy, a przy pasach jeszcze bardziej ozdobne sztylety, handżary (arab. khanjar). Są to tradycyjne omańskie sztylety, mają kształt litery J, a to z czego sztylet jest wykonany i jak ozdobiony świadczy o statusie społecznym właściciela.

Jadąc do kraju muzułmańskiego warto zwrócić uwagę na terminy, kiedy wypada ramadan, kiedy eid, a kiedy inne święta. Większość islamskich świąt jest ruchoma, dlatego sprawdzać trzeba na bierząco. Jedne ze świąt są świętami smutnymi, żałobnymi wręcz, a inne są wesołą celebracją. Podczas świąt, a także ramadanu należy wziąć pod uwagę, że większość sklepów będzie zamknięta. W ciągu ramadanu należy również pamiętać o zakazie publicznego picia i jedzenia.

Jak w każdym kraju muzułmańskim kilka razy dziennie (czasem o nieludzkich porach jak 5 rano) usłyszymy przeszywający śpiew muezzina dochodzący z najbliższego minaretu. Nie dziwnym będzie też widok modlących się w szczerym polu, przy drodze, zwróconych zawsze w stronę Mekki. Jeśli wybiła godzina modłów, a w pobliżu nie ma meczetu, wierny zacznie modlić się w najbliższym możliwym miejscu. Należy uszanować modlących się, pozwolić im się wyciszyć i nie spacerować wokół nich.

CO PRZYWIEŹĆ Z OMANU?

Opaleniznę, dobry humor i jeszcze lepsze wspomnienia.

A jeśli pytacie o pamiątki, czyli o to pytanie za 10 punktów, to nad czym dumam za każdym razem, gdy gdzieś jadę i chcę coś przywieźć sobie albo bliskim.

henna jest bardzo popularna u kobiet

Sklepy z pamiątkami nie są tutaj jeszcze tak popularne i poza sukiem w Nizwie, sukiem w Matrah oraz na Jabal Shams nie widziałam tutaj za wiele sklepów typowo z pamiątkami. Również czasem przy hotelach znajdują się sklepiki z kilkoma pamiątkami.

Tutaj raczej trzeba zdać się na kreatywność. Moje hity to halwa i kadzidło. A jak ktoś kupuje dla siebie to i omański olejek, zapach (z zapachami ciężko trafić w czyjeś gusta). Można celować również w daktyle, jednak to jest coś, co dostaniemy również w Polsce (może nie będzie tak smaczne, ale zawsze), za to takiego prawdziwego kadzidła i takiej halwy nie ma opcji dostać tak łatwo.

HISTORIA I KONTROWERSJE

Historia Omanu w wielkim skrócie?

Mamy III tysiąclecie p.n.e. Było sobie państwo, bardzo egzotyczne, piękne, potężne, bogate, bo i leżało w ważnym miejscu — na szlaku handlowym. Państwo rosło w siłę, a na jego czele stało miasto nazywane Irem o tysiącu filarów. Jednak Irem z czasem ginie w niepamięci, zasypują go piaski pustyni, a państwo podupada po wielu perskich najazdach, dobijają go wojny plemienne. W VIII wieku los nieco odmienia się, przychodzi islamizacja. Przychodzą kolejne konflikty i najazdy.

Z początkiem XVI wieku przyjeżdżają tu Portugalczycy i zakładają Maskat. Potem i oni są wypierani, naprzemiennie przez Turków i Persów. Aż w końcu w XVIII wieku jedna dynastia przejmuje władzę i dzierży ją po dzień dzisiejszy (lecz z małą trwogą, bo sułtan nie ma potomka). Ale nawet za czasów panowania przez jedną dynastię Oman popada w zależność od Wielkiej Brytanii dołączając do świecącej listy brytyjskich kolonii. Status polityczny Omanu jeszcze przez wiele lat był zachwiany. Dopiero w 1951 roku Oman zyskał niepodległość. Lata 60 i 70 to czas najazdów przez Jemen, zamieszek. Kraj pogrąża się w chaosie.

Przychodzi rok 1970, obecny sułtan Kabus zostaje sułtanem po zamachu stanu na swojego ojca. 5 lat później jednoczy kraj i zaczyna jego podnoszenie się z popiołów. Znosi niewolnictwo, rozpoczyna się budowa dróg, rozwój szkolnictwa, inwestycje w złoża naftowe. Oman niczym feniks podnosi się z popiołów. Pomaga mu w tym Wielka Brytania oraz USA, z którym umacnia stosunki i pozwala na umieszczenie baz w zamian za pomoc ekonomiczną, handlową i wojskową.

Ludzie są szczęśliwi, że okres niedostatku, konfliktów się kończy, powstają szkoły i drogi, a społeczeństwo dzięki płynącej ropie powoli zaczyna się bogacić. Oman sukcesywnie od ponad 50 lat rośnie w siłę i sukcesywnie podnosi swoją rangę. Lud jest wdzięczny sułtanowi, w każdym domu zawisa jego podobizna.

Oman to właściwie Sułtanat Omanu, a co to oznacza? Obecnie istnieją tylko dwa państwa pozostające sułtanatami, są nimi Brunei oraz Oman właśnie.

Dobra, sułtanat brzmi wyjątkowo i egzotycznie, niczym z baśni, ale zejdźmy na ziemię. Sułtanat jest islamską formą monarchii absolutnej, co budzi tak naprawdę dość spore kontrowersje już na samym starcie. Absolutyzm polityczny jest stosowany obecnie (oficjalnie) tylko w kilku krajach, głównie w krajach Bliskiego Wschodu takich jak Katar, Arabia Saudyjska, Oman, a także w afrykańskim Suazi, czy wspomnianym wcześniej Brunei — i w (uwaga) Watykanie.

Rybacka wioska Qantab, nieopodal Maskatu

Wróćmy jednak do Omanu.

Władza absolutna leży w rękach sułtana — zabrania się krytykowania sułtana w jakimkolwiek źródle, w jakikolwiek sposób. Mieszkańcy nie mogą w żaden sposób zmienić rządu lub władzy. Co więcej policja tutaj nie potrzebuje nakazu rewizji by wkroczyć do domu. I właściwie wszystko jest kontrolowane przez rząd, od małych biznesów, po wszelakie licencje, prawa, aż nawet po książki i dostęp do mediów. Rząd zaś jest kontrolowany przez sułtana, który decyduje absolutnie o wszystkim.

Lista aspektów poddawanych pod wątpliwość jest długa, wg wielu źródeł są tu łamane niemal wszystkie prawa, zacząwszy od podstawowych praw człowieka, praw kobiet, mniejszości narodowych, poprzez prawa więźniów, pracowników, uchodźców, aż po prawo do głoszenia własnych opinii, do wolności słowa, demokracji. Oman jest też na liście państw, które jako jedne z ostatnich oficjalnie zniosło niewolnictwo, w 1970 roku. Mamy rok 2018, a to było 58 lat temu. 58 lat temu wciąż oficjalnie handlowano tam niewolnikami. Temat niewolników i „pomocy domowych” jest wciąż tematem taboo w Omanie. Jak i wiele innych tematów.

Sytuacją w Omanie interesuje się Amnesty International, Human Rights Watch, The Guardian i masa innych organizacji, grup i mediów. Zagraniczne media dosłownie pękają w szwach od raportów o łamanych prawach człowieka. Ale sytuację ciężko określić. Bo jak się wypowiadać o czymś, co jest za zamkniętymi drzwiami? Raporty to jedno, to co jest na papierze to drugie, a to, co faktycznie się dzieje to trzecie. Jak jest? Niewiadomo.

Uff! To by było na tyle.

Spróbować przelać swoją wiedzę zbieraną przez kilka miesięcy i wiele doświadczeń w danym kraju, w jeden „krótki” (ha-ha) wpis to nie lada wyzwanie. „Napisz post o informacjach praktycznych w Omanie” — mówili — „przyda się!” — też mówili. No to aby się przydawał!

Jeśli to wszystko przeczytałeś (a może troszkę oszukiwałeś i przewinąłeś jedynie po obrazkach?) to prawdopodobnie jesteś nieco szalonym człowiekiem i nie masz co robić ze swoim czasem (tak jak i ja jestem szalona, że to wszystko napisałam) — albo po prostu oznacza to, że…

JEDZIESZ DO OMANU!

I z tego miejsca już bardzo ci zazdroszczę! Baw się dobrze — a wiem, że będziesz. Chłoń piękno tego kraju, bierz garściami (ryż), trochę poświruj (ale nie za dużo), wąchaj, smakuj, łaź po górach, pływaj w wadi, oglądaj kozy i uważaj na siebie.